Koło Miłośników Historii Łęk Dukielskich pozyskało kolejne cenne dokumenty, z których możemy poszerzyć naszą wiedzę o historii miejscowości. Są to raporty C.K. Komisji Ministerialnej dla zniesienia ciężarów gruntowych w Krakowie [1773] 1850 – 1858 [1898]
Dokumenty znajdują się w Archiwum Narodowym w Krakowie i dzięki uprzejmości Archiwum mogłam je sfotografować. Niebawem sfotografowane i uporządkowane przeze mnie dokumenty otrzymają historycy związani z Kołem, którzy wspomagają mnie w badaniach historyczno-genealogicznych.
Szczęśliwie wśród dokumentów znajdują się te, dotyczące Łęk, które w tym czasie należały do Cyrkułu Jasło. Nowe informacje poszerzają naszą wiedzę historyczną pozyskaną z katastrów Jozefińskiego i Franciszkańskiego. Historycy znajdą w nich dużo ciekawych informacji: są spisy osób wykonujących pańszczyznę, informacja, ile mieli pola, na których zostali uwłaszczeni, czyli otrzymali je na własność, jakie obowiązki miała wieś. Jest też dokładna informacja, który nasz przodek był kmieciem, gospodarzem, zagrodnikiem, chałupnikiem.
Dokumenty potwierdzają, że Łęki były podzielone na dwie części. W tych czasach Jedna część Łęk była własnością rodziny Kozubowskich z Sulistrowej, druga należała do Wilhelminy Turkiewiczowej z Kobylan.
Aby przedstawić rodzaj tych dokumentów posłużę się opisem przygotowanym przez Archiwum Narodowe w Krakowie: „Wiosna Ludów w 1848 r. skłoniła rząd wiedeński do reformy uwłaszczeniowej. W Galicji wszyscy chłopi otrzymali bezpłatnie ziemię, którą dotychczas
uprawiali. Rekompensata dla właścicieli folwarków miała zostać wypłacona w przyszłości z kasy państwowej. Podstawy organizacyjne i prawne uwłaszczenia określało rozporządzenie Ministra Spraw Wewnętrznych z 28.07.1850 r., które powoływało Komisje ministerialne dla zniesienia ciężarów gruntowych (dla Galicji powołano 3 z siedzibami w Krakowie, Lwowie i Stanisławowie) oraz Komisje powiatowe. Dla okręgu byłego Wolnego Miasta Krakowa Komisję powołano
osobnym aktem z 15.03.1851 r. Zakres terytorialny obejmował cyrkuły: Bochnia, Jasło, Nowy Sącz, Rzeszów, Tarnów, Wadowice (w każdym po 2 komisje powiatowe) i oraz okręg byłego Wolnego Miasta Krakowa (3 komisje powiatowe). Do zadań komisji należało zbadanie i oszacowanie powinności, przeprowadzały ugody między stronami, wydawały decyzje, sporządzały dokumentację uwłaszczeniową (operaty). Komisje zostały rozwiązane na mocy rozporządzeń 20.11.1856 r. (dla terenu b. WMK) i 16.01.1857 r. dla Galicji Zachodniej”.
Na naszej stronie będziemy się z Państwem dzielić wynikami historycznych dociekań. Jednak są to bardzo żmudne badania, dlatego chętnie poszerzymy nasze grono historyków, którzy nas wspomogą w pracy, zwłaszcza że w archiwach pojawiają się coraz to nowe dokumenty o Łękach, które będziemy starali się sukcesywnie pozyskiwać.
Jolanta van Grieken-Barylanka